दोन बालगीते

-१-
समुद्रावर गेलो फिरायला म्हणून
लाटांवर चमकत होतं ऊन

दूरवर दिसली खेळकर होडी
लाटांवर डुले ती थोडी थोडी

जवळ ती येताच सरला भास
मेलेल्या माश्यांचा आला वास

-२-
ताईच्या गाडीवर मागं बसून
फिरायला निघालो नटूनथटून

ऐटीत सोडून मागे पाय
उलटा बसलो तर म्हणते काय -

"हलू नको, डुलू नको, करु नको खोडी"
मग कळलं बिच्चारीला येतच नाही गाडी

- स्वानंद

प्रीतिसंगम

पेंगुळलेल्या शांत नदीवर किरण रविचे पडती जेव्हा
लहरीतून चैतन्य सळसळे, हवेत येतो नवा ताजवा

स्थितप्रज्ञ त्या अचल डोंगरी मेघ थांबती थोडे थोडे
जणू चराया तिथे थांबले शुभ्र, सुरांचे, सुनील घोडे

हिरव्या कुरणातूनी वाहतो प्रकाश अविरत सर्व दिशांनी
प्रवाहास त्या बांध घालण्या जागृत होती पक्षी प्राणी

सॄष्टी झटके जीर्ण पांघरुण जुनाटल्या निस्तेज निशेचे
किलबिल झडते सा-या गगनी स्वागत करण्या नव्या उषेचे

पार उधळला गुलाल वरती आकाशाच्या छता टेकतो
ठिणगीमधूनी आनंदाच्या गगनामध्ये सूर्य पेटतो

तेजा प्राशुनी पुलकित होती सह्यकन्यका अमृतवाही
पोक्त थोरली 'कृष्णा', अवखळ स्वैर 'कोयना' मिसळून जाई

दो भगिनींची अभंग माया जगात दुसरी नाही यासम
साक्ष देत 'करहाटक' ग्रामी अजून आहे 'प्रीतिसंगम'

- स्वानंद

बेडी...

या झोक्यावर त्या झोक्यावर थोडेसे खेळून
लेक चिमुकली दमून बसली बाजूला येऊन

धर्मबिंदू ये भाळावरती थोडी घाबरली ती
अवतीभवती मुळी न दिसती ओळखीच्या आकृती

"कोठे आई, कोठे बाबा गेले मज टाकून?"
डोळे झाले टचकन ओले गळा येई दाटून

क्षणात आले बाबा मागून हळू झाकती डोळे
त्यांच्या हाता लागे दहिवर विरही ओघळलेले

कवेत त्यांच्या शरासारखी घुसे लेक ती वेडी
दुरुन आई पहात राही 'वात्सल्याची बेडी'

- स्वानंद

मना वर्तमानात तू रे जगावे

अघोरी असो वा असो भाग्यशाली
नसे 'भूतकाळा'स कोणीच वाली
फुका आठवांनी कशाला झुरावे?
मना वर्तमानात तू रे जगावे

नसे शाश्वती हाय पुढल्या क्षणाची
उगा भिस्त का दाविसी रे युगांची?
"अता वाटते ते अताची करावे"
मना वर्तमानात तू रे जगावे

टळे वेळ कोणा कुण्या कारणाने
गळे की पहा तो क्षणाने क्षणाने
रिते पात्र अपूले कसे तू भरावे?
मना वर्तमानात तू रे जगावे

- स्वानंद

सारखं वाटतयं...

रणरणती दुपार मनातही उन्हं
तापलेली धरती तापलेली मनं
सरसरुन अवचित यावा शिडकावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

ढगांच्या सावल्या पडाव्यात वरुन
क्षणात ऊन जावं पळून
वा-याचा वारु सुसाट सुटावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

भरुन भरुन यावं आभाळ
विजांचे वाजावे चंदेरी चाळ
सुर्याचा ताप क्षणात विझावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

पावसाची लागलेली कधीची आस
मातीचा यावा पुन्हा सुवास
रिमझिम रिमझिम धाराही नाचाव्या
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

भिजावी शेतं साचावं पाणी
डोंगरापल्याड सप्तरंगी कमानी
रंगांचा तो गोफ ह्रदयात उमटावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

झरझर झरझर झरु दे धार
तहानल्या धरतीच्या जिभा हजार
आतुर कधीची ती घेण्या विसावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

मीही घेईन उडी चिंब भिजवील तो
(बाकी काही नाही, निदान अश्रू तरी लपवील तो)
आठवांचा बांध पावसात फुटावा
सारखं वाटतयं पाऊस पडावा

आला तो आला सोसाट्याचा वारा
तृषार्त देहावर बरसल्या धारा
आतून बाहेरुन ओलावाच ओलावा
सारखं वाटतयं...

- स्वानंद

मनाचे उसासे मनापाशी

मनाची कवाडे उद्विग्न उदास ।
कशाला मी श्वास घेत आहे ॥

बड्या या घराचे पोकळच वासे ।
मनाचे उसासे मनापाशी ॥

आता ना कुठेही जराही आसरा ।
गोतावळा सारा दुरावला ॥

अंधार बळावे आधार लोपला
'स्वानंद' हरपला 'स्वानंदा'चा ॥

जाम...!

करमत नाही तिज आता
माझ्यावाचून थोडेही
माझेच व्यसन तिज लागे
ना दारु मज सोडे ही

ती पूर्ण भिने माझ्यात
मी खोलखोलसा जातो
कोणात बुडाले कोण
ना सुटते मज कोडेही

खंत

स्वप्न नाही एकही जमले मला साकारणे
देत गेलो शेवटी मी कारणांना कारणे

चढविला आहे मुलामा हासरा ओठांवरी
काळजाला ना जमे जखमा जुन्या नाकारणे

धावतो पाठीस माझ्या दावतो काठी मला
'काळ' करतो काम त्याचे मेंढरा हाकारणे

-स्वानंद

तुझी आठवण...

तू जिथे गे तिथे हे ऋतू नाही का?
हासणा-या प्रिये तारका नाही का?
बरसणा-या नभी नाचते वीज का?
हुरहुरीची उरी दाटते सांज का?

ही उदासीन दुनिया सदा सर्वदा
काळजाला कुणी सावरावे इथे?
एक वेड्या जीवासाठी आयुष्य का
वंचनांनी खुळ्या घालवावे इथे?
मात्र अपुल्या क्षणांची जराही तुला
सप्तरंगी सुवासी स्मृती नाही का?

काळजातील कळ गाई गीतातूनी
साद दे तू मला शांतवाया तिला
रात्र सुनी सरे आणि मी एकला
जीव माझा तुझ्यासाठी आतुरला
फक्त डोळ्यातूनी भेटलो कैकदा
त्या दिसांची तुला गे स्मृती नाही का?

- स्वानंद

मूळ गीत: http://www.youtube.com/watch?v=Ac9jPAIOV9Q

का गडे झुकल्या पापण्या खाली?

का गडे झुकल्या पापण्या खाली?
गोरट्या गाला का चढे लाली

रंग संध्येचे त्या अनंताने
रेखिले भोळ्या लाजर्‍या गाली

मंद सुटलेला केशरी वारा
गंध उधळीतो कुंद भोताली

भेटलो होतो बोलण्यासाठी
शब्द विरलेले थांबली बोली

दूर ऐकू ये राऊळी घंटा
तेथ ती मीरा कृष्ण ओवाळी

- स्वानंद